Effecten
Klimaatverandering heeft impact op de energiesector. Dit kan leiden tot veranderingen in energievraag, zoals meer behoefte aan koeling in de zomer. Maar ook in het energieaanbod, zoals hogere productie van biomassa of verstoring door extreem weer. Hiermee brengt klimaatverandering zowel kansen als bedreigen met zich mee. De energievoorziening is van groot belang voor de Nederlandse maatschappij, en diverse partijen zijn betrokken in de gehele keten van energielevering. Denk hierbij aan de elektriciteitsproductie, het elektriciteitstransmissienetwerk, distributienetwerken, koppel-, schakel en transformatorstations en aardgastransportleidingen.
Het bollenschema van de NAS geeft een overzicht van hoe klimaatverandering de energiesector kan beïnvloeden. Dit schema laat bovendien de integraliteit van het klimaatadaptatievraagstuk zien; klimaateffecten beïnvloeden immers vaak meerdere sectoren. In het kort zijn mogelijke klimaateffecten:
- Overstromen van elektriciteitscentrales en koppel-, schakel- en transformatorstations
Door extreme regenval en onweer, zeespiegelstijging of hogere piekafvoeren kunnen (thermische) elektriciteitscentrales alsmede koppel-, schakel- en transformatorstations onder water komen te staan. Dit is, met name, het geval voor faciliteiten die in lagere gebieden liggen en/of nabij de Noordzee of rivieren. Hierdoor kan de energievoorziening uitvallen. Vooral in geval van overstroming door zeespiegelstijging of piekafvoeren zal de schade substantieel zijn. Andere sectoren zullen dan ook worden beïnvloed en de alternatieven om elektriciteit te winnen, zullen beperkt zijn. Bovendien zijn de herstelwerkzaamheden omvangrijk. Hiermee is overstroming een van de grootste bedreigingen voor de energiesector.
- Beperking koelwater lozen en koelwatertekort
Bij extreme hitte neemt ook de watertemperatuur toe. Wanneer het rivierwater de temperatuur van 24 graden Celsius overschrijdt, mag er geen warm koelwater meer in de rivier worden geloosd om de ecologie te beschermen. Elektriciteitscentrales die normaal gesproken hun koelwater in deze rivieren lozen, zullen de capaciteit moeten terugschroeven. Ook in tijden van droogte moet mogelijk de capaciteit worden verlaagd doordat er te weinig water beschikbaar is.
- Beperkte capaciteit windmolens door automatisch afschakelen
Door klimaatverandering kunnen stormen extremer worden met hardere windstoten. Windmolens kunnen een beperkte windsnelheid aan en schakelen af bij een aanhoudende extreme wind. Hierdoor wordt de capaciteit tijdelijk verminderd.
- Blikseminslag in hoogspanningsmasten, –leidingen en koppelstations
Door klimaatverandering neemt bij onweer het aantal blikseminslagen toe waardoor het bovengrondse elektriciteitsnetwerk kan worden geraakt. De schade is waarschijnlijk het grootst wanneer een elektriciteitscentrale of een van de koppelstations van elektriciteits- of gasnetwerken worden geraakt. Als een enkel onderdeel van het netwerk wordt geraakt, zoals een elektriciteitsmast, dan is er vaak een andere route mogelijke in het uitgebreide netwerk waardoor de stroom geleverd kan blijven worden.
- Beschadiging bovengrondse elektriciteitskabels en omvallen hoogspanningsmasten
Door harde windstoten, die in kracht toenemen door klimaatverandering, kan het bovengrondse elektriciteitsnetwerk beschadigd raken en in extreme gevallen kunnen elektriciteitsmasten omvallen.
- Beschadigen ondergrondse kabels en leidingen
Het ondergrondse netwerk van kabels en leidingen kan eveneens schade ondervinden van hevige windstoten. Door hevige windstoten kunnen bomen ontwortelen en kan de verplaatsing van wortels in de grond de gasleidingen en elektriciteitskabels (evenals waterleidingen) beschadigen.
- Hoger energieverbruik
Bij hogere temperaturen door warmere zomers met meerdaagse warme periodes neemt de behoefte aan koeling en energie toe.
