In juli 2021 viel er in Limburg, Duitsland en België in twee dagen tijd zo veel regen dat grote delen van Limburg overstroomden. Hierdoor ontstond hevige wateroverlast. In Duitsland en België vielen er zelfs meer dan 200 doden. Wat zou er gebeuren als er in Brabant of in een ander deel van Nederland zo veel regen in korte tijd zou vallen? Het kaartverhaal ‘Grootschalige extreme neerslag’ in de Klimaateffectatlas laat zien welke gebieden in Brabant kwetsbaar zijn voor grootschalige extreme neerslag. Hoewel zo'n extreme bui zeldzaam is, wordt de kans erop groter door klimaatverandering. Daarom moeten we ons goed op zo’n bui voorbereiden, ook in Brabant.
Bovenregionale stresstest
Hoe kunnen we ons op een ‘Limburgbui’ voorbereiden?
We kunnen ons voorbereiden op zo’n extreme ‘Limburgbui’ door samen met partners een bovenregionale stresstest (BSR) uit te voeren. Deze bovenregionale stresstesten worden nu in heel Nederland uitgevoerd. Een BRS helpt ons om in beeld te brengen wat er gebeurt als een extreem zware regenbui zoals in Limburg in 2021 ook Brabant treft. Uit onderzoeken blijkt dat de gevolgen dan groot kunnen zijn: woonwijken kunnen onder water komen te staan, belangrijke wegen worden onbegaanbaar, en voorzieningen zoals elektriciteit en internet kunnen langdurig uitvallen. Zulke overlast kan het dagelijks leven stevig verstoren.
Wat levert het op?
Met de bovenregionale stresstest brengen we niet alleen de waterstromen en kwetsbare plekken in kaart, maar ook de risico’s voor vitale functies: denk aan ziekenhuizen, bedrijventerreinen en transportverbindingen. We kijken naar verschillende situaties, zoals:
- Wat als het al dagen heeft geregend en de grond verzadigd is?
- Wat als de grote rivieren zoals de Maas al hoog staan?
- Wat als meerdere systemen tegelijk uitvallen?
De resultaten vormen de basis voor risicodialogen met partners in Brabant. Samen bepalen we dan waar we kunnen en moeten ingrijpen. Denk aan:
- water ruimte geven in het landschap,
- bouwen op de juiste plekken,
- en afspraken maken over samenwerking bij calamiteiten.
De provincie Noord-Brabant werkt hierin nauw samen met gemeenten, waterschappen, veiligheidsregio’s, netbeheerders en kennisinstellingen. Op deze pagina lees je wat de stresstest inhoudt, wanneer de resultaten verwacht worden, en hoe we samen werken aan een klimaatbestendig Brabant.
Tijdlijn bovenregionale stresstesten Brabant
Hieronder vind je de tijdlijn van de verschillende bovenregionale stresstesten die in Noord-Brabant worden uitgevoerd.
Januari t/m mei 2025
Hydrologische modelberekeningen
Met behulp van speciale modellen brengen we in kaart hoe extreem veel neerslag zich door Brabant verspreidt. Hierbij kijken we ook naar situaties waarbij de grond al verzadigd is of rivieren al hoog staan.
Februari t/m oktober 2025
Impactanalyse
We onderzoeken wat de gevolgen kunnen zijn voor woningen, wegen, bedrijven, zorginstellingen en vitale voorzieningen zoals elektriciteit en internet. Ook kijken we naar mogelijke domino-effecten, zoals uitval van systemen.
September 2025
Kaartverhaal met uitleg resultaten impactanalyse
Op de Klimaateffectatlas vind je een interactief kaartverhaal waarin duidelijk wordt hoe water zich verspreidt en welke gebieden kwetsbaar zijn. Deze tool helpt gemeenten en professionals om het gesprek te voeren over risico’s en oplossingen. De tool is ontwikkeld door Climate Adaptation Services (CAS).
Najaar 2025
Gevolgenbeelden beschikbaar
We publiceren toegankelijke kaarten en beschrijvingen van wat er in Brabant kan gebeuren bij extreme buien. Deze gevolgenbeelden vormen de basis voor risicodialogen en verdere besluitvorming.
Publicatie landelijk beeld
Naast het beeld voor Brabant verschijnt ook een landelijke samenvatting van de bovenregionale risico’s. Dit geeft inzicht in hoe verschillende gebieden in Nederland elkaar kunnen beïnvloeden.
November 2025 – 2026
Start risicodialogen
Samen met gemeenten, waterschappen, netbeheerders en andere betrokkenen voeren we gesprekken over risico’s, kwetsbaarheden en mogelijke maatregelen. Deze risicodialogen helpen om keuzes te maken voor een klimaatbestendig Brabant. Gebruik de vernieuwde handreiking bij het voeren van de risicodialogen.
Veelgestelde vragen
Heb je een vraag over de bovenregionale stresstesten (BSR)? Hieronder vind je veelgestelde vragen over de BSR. Door te klikken op een vraag, lees je het bijbehorende antwoord.
1. Waar kun je terecht met relevante informatie of andere ideeën voor de stresstest?
We staan open voor alle waardevolle gegevens of inzichten die kunnen bijdragen aan een beter beeld van de situatie in Brabant. Via het contactformulier kun je informatie delen of vragen stellen. We zorgen dat het bij de juiste persoon terechtkomt en nemen zo nodig contact met je op.
2. Moeten we ons zorgen maken?
Nee. De stresstest is bedoeld als voorbereiding op extreme situaties die bijna nooit voorkomen. Door dit nu goed te onderzoeken, kunnen we in de toekomst problemen zoveel mogelijk voorkomen. Er is dus geen sprake van een acute dreiging.
3. Wanneer worden de resultaten van de impactanalyse en waterkaarten gedeeld?
De resultaten verschijnen gefaseerd. Op de tijdlijn hierboven zie je wanneer welke onderdelen worden opgeleverd. De komende maanden voegen we steeds meer informatie toe aan deze pagina.
4. Wat is het doel van de risicodialogen?
Tijdens de risicodialogen bespreken overheden, netbeheerders en andere partners de uitkomsten van de stresstesten. Zo bepalen we samen waar maatregelen nodig zijn om schade en risico’s te beperken. De eerste dialogen starten in november.
5. Wat is het verschil tussen de waterbeelden en de gevolgenbeelden?
Waterbeelden laten zien waar het water blijft staan bij extreme neerslag. Gevolgenbeelden gaan een stap verder en tonen ook welke vitale functies in de knel komen, zoals wegen, ziekenhuizen of stroomvoorziening. Ze helpen om prioriteiten te bepalen voor maatregelen.
6. Waar vind je meer informatie over de BRS?
Brabant: Deze pagina is de primaire bron voor actuele informatie over de bovenregionale stresstest in Brabant. De inhoud is afgestemd met de betrokken partijen, zoals de Brabantse waterschappen. Mis je iets? Laat het weten via het contactformulier.
Nederland: In september verschijnt in de Klimaateffectatlas een kaartverhaal van stichting CAS. Hierin staat de landelijke aanpak en context van de bovenregionale stresstesten op een toegankelijke manier toegelicht. Het kaartverhaal delen wij na publicatie ook op deze pagina.
7. Wat is het verband tussen de bovenregionale stresstesten en de DPRA-stresstesten?
De bovenregionale stresstest (BRS) is een verdieping en verbreding van de reguliere stresstesten die onder het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie (DPRA) vallen. Waar de DPRA-stresstest zich richt op één gemeente of regio, kijkt de BRS juist naar risico’s die meerdere gebieden tegelijk kunnen raken. Denk aan een extreme bui die gevolgen heeft voor verschillende regio’s én voor vitale functies zoals energie of vervoer. De inzichten uit de BRS kunnen gebruikt worden om de DPRA-stresstest aan te vullen of te verdiepen.
Daarnaast zijn de resultaten van de BRS in stedelijke gebieden minder betrouwbaar door de manier van modelleren. Dat komt doordat er een versimpelde aanname is gedaan over de werking van de riolering. De DPRA-stresstesten zijn vaak betrouwbaarder in het bebouwd gebied. Daarom is het advies in de bijsluiter voor DPRA-stresstesten om ook voor het bebouwd gebied een neerslaggebeurtenis door te rekenen van 200mm in 48 uur. Daarbij moet je wel eerst weten of de afvoer vanuit de gemeente naar het buitengebied beperkt is door een hoge waterstand in het buitengebied. De BRS van dit gebied geeft daar inzicht in. Bij interpretatie van de resultaten is het belangrijk om die van de DPRA-stresstest naast die van de BRS te leggen.
Infographic over beschikbare neerslaginformatie
Onderstaande infographic van STOWA toont welke neerslaginformatie er beschikbaar is voor het ontwerpen en toetsen van watersystemen. Onder de infographic lees je een toelichting.
Bovenregionale stresstesten: onderdeel van een groter systeem
De bovenregionale stresstest (BRS) is een aanvulling op bestaande stresstesten en analyses. Dat zie je ook terug in deze infographic van STOWA. Die laat zien hoe neerslag doorwerkt in verschillende lagen van het watersysteem: van straat en riool tot regionale en bovenregionale riviersystemen.
Normatief vs. bovennormatief
De infographic maakt onderscheid tussen normatief en bovennormatief gebruik van neerslaginformatie:
- Normatief betekent: wat moet een watersysteem onder normale omstandigheden aankunnen? Dit is de basis voor het ontwerp en de toetsing van bijvoorbeeld riolering, watergangen of bergingsgebieden. Denk hierbij aan buien die gemiddeld eens in de zoveel jaar voorkomen.
- Bovennormatief betekent: wat gebeurt er als een bui zó extreem is dat het systeem het niet meer aankan? Deze informatie wordt gebruikt om te onderzoeken wat er mis kan gaan, hoe groot de gevolgen zijn en waar je die kunt beperken. Hier horen ook stresstesten bij, zoals de DPRA-stresstest én de bovenregionale stresstest.
Van straat tot stroomgebied
- Lokale systemen zoals het riool reageren snel op neerslag. Hier gelden vooral normatieve eisen.
- Regionale watersystemen zijn groter en reageren langzamer; ook hier gelden provinciale normen.
- Bovenregionale systemen – zoals rivieren en beken die door meerdere regio’s stromen – vragen om een ander perspectief: wat als het hele systeem tegelijk wordt belast? Daar is de BRS op gericht.
Waarom zijn bovenregionale stresstesten nodig?
De BRS kijkt naar situaties waarin:
- meerdere gebieden tegelijk getroffen worden door extreme neerslag;
- het water niet snel genoeg weg kan en doorspoelt naar andere regio’s;
- vitale functies zoals zorg, energie of vervoer in de knel komen.
Door dat soort bovennormatieve scenario’s in beeld te brengen, helpen we Brabant beter voorbereiden op de toekomst.
De bovenregionale stresstest is op dit moment nog in uitvoering. We vullen de pagina stap voor stap aan naarmate er nieuwe informatie beschikbaar komt. We doen dit zorgvuldig en in overleg met betrokken partners.