De gemeente Bergeijk wilde meer doen dan alleen voldoen aan de landelijke richtlijnen voor klimaatadaptatie. Vanuit het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie (DPRA) was er al een uitvoeringsagenda opgesteld, maar deze bleek te beperkt om de ambities van de gemeente en haar inwoners waar te maken. Daarom besloot Bergeijk, samen met Facet Advies, de bestaande aanpak te verdiepen en te verbreden. Niet alleen met extra maatregelen, maar ook met meer betrokkenheid van de lokale gemeenschap. Het doel: klimaatadaptatie niet zien als een gemeentelijke plicht, maar als een gedeelde verantwoordelijkheid van inwoners, ondernemers en bestuurders.

Van stresstest naar gedeelde visie

Facet Advies analyseerde de bestaande klimaatstresstest, risicodialogen en uitvoeringsagenda. Tijdens twee intensieve brainstormsessies met gemeentelijke medewerkers werden hiaten en verbeterpunten besproken. Uit deze gesprekken ontstond de wens voor een nieuw fundament: een hulpmiddel dat richting geeft aan toekomstig beleid en uitvoering.

Dit fundament kreeg de naam ‘De Bergeijkse Standaard’ – een onderlegger die de koers van de gemeente samenvat in een duidelijke boodschap, een aantal speerpunten en een praktisch toepasbaar kader.

De Bergeijkse Standaard

De Bergeijkse Standaard vormt het kompas voor de gemeentelijke aanpak van klimaatadaptatie. Het document beschrijft hoe de gemeente zich verhoudt tot externe initiatieven van inwoners, bedrijven en aannemers, en hoe klimaatadaptatie wordt meegenomen bij renovatieprojecten en ruimtelijke ingrepen.

In de speerpunten staat omschreven welke thema’s prioriteit hebben – bijvoorbeeld het beperken van economische schade door wateroverlast, of het behoud van de unieke groene leefomgeving van Bergeijk. Daarnaast benoemt de Standaard hoe de gemeente koppelkansen benut en zichtbaarheid vergroot, zodat klimaatadaptatie structureel onderdeel wordt van het gemeentelijk handelen.

Een lerende gemeente

Een opvallend inzicht uit het proces was dat gemeenten zich kunnen laten inspireren door de eigen gemeenschap. De inwoners en ondernemers van Bergeijk bleken niet alleen bereid, maar ook in staat om actief bij te dragen aan oplossingen. Het project liet zien dat de gemeente een stimulerende en verbindende rol kan spelen, in plaats van alleen een sturende.

Leerpunten en ervaringen

Het belangrijkste leerpunt uit dit traject was het belang van interne afstemming tussen beleidsmakers en uitvoerders. Hoewel hun verantwoordelijkheden verschillen, streven zij hetzelfde doel na. De Bergeijkse Standaard hielp om deze interne lijnen te verbinden en een gezamenlijke taal te creëren.

Deze werkwijze bewijst dat een gemeente, door duidelijke kaders te combineren met lokale betrokkenheid, klimaatadaptatie kan verankeren als een gezamenlijke opgave voor de hele gemeenschap.

Toegevoegd: 4 november 2025