Het doorlopen van de stap Weten helpt bij het in beeld brengen van de kwetsbaarheid van een gebied voor overstromingen, extreme neerslag, droogte en hitte. Daarnaast krijgt u inzicht in de mogelijke (extra) baten van klimaatbestendig inrichten. Deze kennis en informatie helpt om focus aan te brengen in uw opgaven en het onderwerp klimaatadaptatie op de agenda te krijgen.
Weten
Welke klimaateffecten spelen een rol in mijn gebied?
Klimaatadaptatie start vaak met het in beeld brengen van de kwetsbaarheden voor de vier thema’s: wateroverlast, hitte, droogte en overstroming. Voor het in beeld brengen van de kwetsbaarheden op deze vier thema’s kunnen zogenaamde klimaatstresstesten gebruikt worden. In het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie hebben we afgesproken dat alle overheden uiterlijk in 2019 een eerste stresstest voor alle thema’s hebben uitgevoerd (ambitie 1). Om de gevolgen van klimaatverandering op lokaal niveau sneller aan te kunnen pakken, konden Brabantse gemeenten (en samenwerkingsverbanden van gemeenten) tot 4 juni 2019 subsidie aanvragen bij de provincie voor het uitvoeren van een gemeentelijke klimaatstresstest.
De klimaatstresstest kent verschillende verschijningsvormen: van laagdrempelige ‘stresstest light’ tot verdiepende stresstest. Het doel van de stresstest light is om de bewustwording van de verschillende effecten van klimaatverandering te vergroten. Verdiepende stresstesten zijn gericht op gedetailleerde verkenningen van kwetsbaarheden en maatregelen en gebruiken meer complexe modelinstrumenten. Met de Klimaateffectatlas Noord-Brabant, de landelijke Klimaateffectatlas en de Bijsluiter gestandaardiseerde stresstest Ruimtelijke Adaptatie kan iedereen direct aan de slag.
De verdiepende analyse kunt u zelf uitvoeren of uitbesteden aan een bureau dat u hiermee helpt. De analyse geeft u vaak een gebied specifieker beeld van de klimaateffecten en kwetsbaarheden. Als u zelf aan de slag gaat kunt u naast de kaarten uit de Klimaateffectatlas Noord-Brabant en de landelijke Klimaateffectatlas ook gebruik maken van:
- Kaarten van de gemeente of het waterschap
- Weerbericht 2050
- Publicaties over het regionaal en stedelijk waterbeheer van de Hydrotheek van STOWA of de factsheet van RIONED.
- De KNMI'14 scenario's
- Informatie over de verschillende sectoren
Welke kansen biedt klimaatbestendig inrichten?
Naast het vermijden en beperken van schade door extreem weer kan klimaatbestendig inrichten ook baten opleveren. Er zijn mogelijkheden om kosten te besparen, geld te verdienen en kansen om de leefomgeving te verbeteren. Berging van (schoon) regenwater in de openbare ruimte kan bijvoorbeeld de belevingswaarde van het woon- en verblijfsgenot vergroten. Een ander voorbeeld is de aanleg van vijvers en singels welke een functie kunnen hebben voor recreatie of natuur.
Klimaatbestendig inrichten vindt stapsgewijs plaats in vele projecten overal in de provincie. De extra baten die klimaatadaptatie met zich mee kan brengen, is vaak een extra drijfveer om hiermee aan de slag te gaan. De TEEB-stad tool is een online instrument dat op een snelle manier inzicht geeft in de extra waarde van groen en water in de stad. Het voorbeeldenboek 'Het klimaat past ook in uw straatje' laat met enkele voorbeelden zien dat klimaatbestendige inrichting veelal eenvoudig is en niet meer kost dan een traditionele herinrichting.
Denk met alle betrokkenen gezamenlijk na over mogelijke baten en kansen. Vaak zijn baten plaatsgebonden; afstemming tussen gebiedspartners, bijvoorbeeld ondersteund door controllers en technici, kan een rijke oogst opleveren. Het resultaat is een overzicht van mogelijke besparingen, koppelkansen en (terug)verdienmodellen.