Afgelopen week publiceerde het KNMI Een Extreem Rapport, over extreem weer dat in het veranderende klimaat nu al mogelijk is, ook al is het nog niet voorgekomen. Voor negen verschillende weergebeurtenissen heeft het KNMI verhaallijnen gemaakt met informatie over wat de maatschappelijke impact zou kunnen en waar we ons dus op moeten voorbereiden. Organisaties zoals waterschappen en veiligheidsregio’s kunnen deze verhaallijnen gebruiken voor een stresstest.

Verleden niet langer betrouwbare graadmeter

Klimaatverandering merken we vooral doordat het weer extremer wordt. Maar door klimaatverandering vormen weergebeurtenissen uit het verleden niet langer een betrouwbare graadmeter voor wat we kunnen verwachten. De weersextremen van nu zijn niet meer hetzelfde als vroeger. Wat vroeger onmogelijk was, zoals 40 graden in Nederland, is iets waar we nu wel rekening mee moeten houden. Daarom heeft het KNMI deze verhaallijnen gemaakt.

Berekening extreme verhaallijnen

Een aantal verhaallijnen in dit rapport is gebaseerd op een weersituatie die echt is gebeurd. Hierbij keek het KNMI naar hoeveel erger het had kunnen zijn, en ging daarbij uit van de weersverwachting van toen. Die weersverwachting was gebaseerd op een model dat ook wordt gebruikt voor de dagelijkse weerberichten. Bij deze modelberekening wordt 50 keer steeds een net iets andere maar net zo waarschijnlijke beginsituatie gekozen. Samen vormen deze berekeningen een ‘pluim’. Op basis van deze pluim koos het KNMI voor een modelberekening die tot een nog extremere weersituatie zou hebben geleid dan in werkelijkheid het geval was.

Concrete uitdagingen

De weersextremen in het rapport vormen concrete uitdagingen voor overheden op verschillende niveaus. De beschikbaarheid van water of energie kan onder druk komen te staan. Hulpdiensten kunnen overvraagd worden, infrastructuur en gebouwen kunnen beschadigd raken en economische sectoren kunnen grote klappen krijgen. In het ergste geval kunnen er meer mensen overlijden. Daarom is het nodig dat we ons blijven aanpassen.

Impact op de maatschappij

In het rapport koppelt het KNMI extreme weersituaties aan wat deze kunnen betekenen voor onze maatschappij. Daarvoor heeft het onder andere samengewerkt met het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV), een aantal veiligheidsregio’s en TenneT. Zo kon een beeld ontstaan van hoe extreem weer en impact samenkomen en wat dit kan betekenen voor Nederland. De verhaallijnen bieden voorbeelden over de volgende onderwerpen:

• Hitte, en de impact daarvan in een stedelijke omgeving
• Natuurbrand, en de impact daarvan op de brandweerinzet
• Kou, en de impact daarvan op de vraag naar gas
• Storm, en de schade daarvan aan huizen en gebouwen
• Orkaan in Caribisch Nederland, en de schade daarvan aan huizen en gebouwen
• Droogte, en de impact daarvan op de binnenvaart
• Neerslag, en de impact daarvan in de regio
• Duisterluwte, waarbij er weinig tot geen energie opgewekt kan worden door middel van wind en zon, en de impact daarvan op de elektriciteitsvoorziening
• Muggen, en de impact daarvan op het westnijlvirus