De Oeffeltse Raam, gelegen nabij industrieterrein Saxe Gotha in Boxmeer, is de afgelopen jaren grondig aangepakt om beter bestand te zijn tegen de gevolgen van klimaatverandering. De regio kreeg steeds vaker te maken met hevige regenval en langdurige droogte, wat risico’s opleverde voor zowel natuur als landbouw. Met een reeks maatregelen is de beek klimaatbestendiger gemaakt en zijn wateroverlast en droogte structureel aangepakt. Belangrijk hierbij was het realiseren van een balans tussen natuurontwikkeling, agrarisch gebruik en waterbeheer.

Aanpak: samenwerking en maatwerk

In 2019 startte het project rondom de Oeffeltse Raam als een gezamenlijke aanpak van de gemeente Land van Cuijk en het waterschap. De eerste stap was een uitgebreid onderzoek naar de belangen in de streek, gevolgd door intensieve gesprekken met landeigenaren, agrariërs en bedrijven op het nabijgelegen industrieterrein. Hun inbreng vormde de basis voor een concreet maatregelenpakket dat het gebied beter voorbereidt op de toekomst.

Technische maatregelen in het watersysteem

Een belangrijk onderdeel van het project was de aanleg van een groot overloopgebied, een soort gecompartimenteerde wadi. Hierin kan bij hevige regenval overtollig water veilig worden opgevangen. Daarnaast is het afvoersysteem richting de Sambeekse Uitwatering – de verbinding met de Maas – verbeterd, zodat water sneller kan worden afgevoerd wanneer dat nodig is.

Omgekeerd is ook een nieuw wateraanvoersysteem gerealiseerd, waarmee tijdens droge periodes water uit de Maas naar de beek kan worden aangevoerd. Hierdoor blijft er jaarrond voldoende water beschikbaar, wat gunstig is voor natuur, landbouw en grondwaterstanden.

Verder zijn natuurvriendelijke oevers aangelegd en nieuwe leefgebieden gecreëerd. Zo is ruimte gemaakt voor de bever, met speciaal aangelegde beverpoelen die overlast helpen voorkomen en bijdragen aan de ecologische kwaliteit van het gebied. Ook in samenwerking met het industrieterrein zijn maatregelen genomen, zoals wateropvang en vergroening van het terrein, waardoor de omgeving prettiger en duurzamer is geworden.

Resultaat: een robuuste en veerkrachtige beek

De werkzaamheden aan de Oeffeltse Raam zijn eind 2023 afgerond. Het resultaat is een beekdal dat beter bestand is tegen zowel extreme neerslag als droogte. De Oeffeltse Raam vormt nu een veerkrachtig watersysteem waarin waterveiligheid, natuurontwikkeling en agrarisch gebruik hand in hand gaan. Dankzij de integrale aanpak blijft het gebied ook op de lange termijn natuurlijk, onderhoudsvriendelijk en toekomstbestendig.

Samenwerking met de omgeving

Het project Oeffeltse Raam is tot stand gekomen door intensieve samenwerking tussen gemeente, waterschap en lokale belanghebbenden. Agrariërs, bewoners en ondernemers dachten actief mee over de inrichting van het gebied en de uitvoering van de maatregelen. Deze gezamenlijke aanpak zorgde voor draagvlak, vertrouwen en praktische oplossingen die aansluiten bij de lokale situatie.

Leerpunten en ervaringen

Een belangrijk leerpunt is dat klimaatadaptatie het meeste effect heeft wanneer technische maatregelen worden gecombineerd met lokaal eigenaarschap. Het vroegtijdig betrekken van omwonenden en ondernemers zorgt niet alleen voor betere plannen, maar ook voor een groter gevoel van verantwoordelijkheid voor het beheer en onderhoud. Daarnaast laat de Oeffeltse Raam zien hoe waterberging en -aanvoer elkaar kunnen versterken, zodat het gebied bestand is tegen zowel te veel als te weinig water.

Toegevoegd: 4 november 2025
Afbeeldingen: Beeldbank Klimaatbestendig Land van Cuijk