Klimaatbewust gedrag 

Naar aanleiding van een stage bij het project SensHagen van de gemeente Zwolle, schreef Olmeijer een adviesrapport over gedragsverandering op het gebied van klimaatbewustzijn. De vinex-wijk Stadshagen is gebouwd op het laagste punt van een grote zoetwaterdelta in Zwolle. Bij hevige regenval komt de wijk in de problemen en bij een overstroming kan het water tussen de 2,5 en 4 meter stijgen. Toch zijn inwoners van de wijk zich nauwelijks bewust van deze risico’s en doen ze weinig aan klimaatadaptatie. Het onderzoek draaide om de vraag: hoe kan verhoogd klimaatbewustzijn ook voor meer klimaatbewust gedrag zorgen? Olmeijer verzamelde de gegevens van ruim duizend inwoners van de wijk Stadshagen. Daaruit concludeerde hij dat veel mensen wel klimaatbewust willen zijn, maar dat ze het lastig vinden om concrete maatregelen voor klimaatadaptatie te treffen. De inwoners ervaren verschillende obstakels waardoor ze uiteindelijk weinig of geen veranderingen doorvoeren. 

Obstakels 

De obstakels waar inwoners tegenaan lopen zijn uiteenlopend. Gebrek aan tijd is er een van. Mensen zijn druk met de routine van het leven en hebben daardoor weinig besef van klimaatverandering. Ze voelen zich vaak overweldigd door de problemen die klimaatverandering met zich meebrengt. Daarbij speelt ook mee dat mensen het gevoel hebben dat het te duur is om klimaatactief te zijn. Toch is volgens Olmeijer een duurzame keuze niet altijd de duurste keuze, zeker niet op de lange termijn. Een regenton betaalt zichzelf uiteindelijk terug omdat je geen water uit de kraan nodig hebt. “Mensen zien dat vaak niet en kiezen dan voor de goedkoopste of makkelijkste optie in de winkel”. 

Kleine maatregelen 

De maatregelen met de minste weerstand zijn volgens het onderzoek vaak ook de minst moeilijk uit te voeren maatregelen. Veel inwoners zijn enthousiast over de aanleg van geveltuintjes en staan open voor de aanschaf van een regenton of regenwaterschutting (regenton in de vorm van een schutting). Maar zijn deze kleine maatregelen genoeg om de wijk klimaatbestendig te maken? Olmeijer: “Ik weet niet of het genoeg is, maar als iedereen het doet, kom je een heel eind”. Olmeijer concludeerde in zijn onderzoek ook dat je invloed kunt uitoefenen op het gedrag door deze makkelijke maatregelen. Voor moeilijke maatregelen was dat niet zo. “Ergens moeite voor doen is een belangrijke factor voor gedragsverandering. Mensen willen niet graag hun luxeleven opgeven”.  

In het project SensHagen werkt men niet alleen aan gedragsverandering, maar ook aan klimaatbewustzijn. In de wijk zijn verschillende sensoren opgehangen die meten hoe nat, hoe droog en hoe heet het is. Inwoners kunnen ook zelf melding maken van overstromingen of ondergelopen straten. Ze hebben toegang tot de resultaten van die metingen en zien meteen hoe kwetsbaar hun wijk is voor weersomstandigheden.