Hittestress… wat is dat?

Door klimaatverandering wordt het steeds warmer in Brabant: de gemiddelde temperatuur stijgt en extreme hitte komt steeds vaker voor. Zo hadden we in 2018 een hittegolf van 28 dagen, en werd in 2019 in Gilze Rijen een recordtemperatuur van 40.7 °C gemeten. 2024 was het warmste jaar ooit gemeten.

Klimaatverandering vergroot de kans op hittestress. Hittestress ontstaat wanneer de temperatuur zo hoog oploopt dat het lichaam moeite krijgt om af te koelen. Dat is vooral gevaarlijk voor ouderen, jonge kinderen en mensen met een kwetsbare gezondheid. Maar ook wie werkt op een industrieterrein of woont in een versteende wijk kan klachten krijgen. Denk aan vermoeidheid, hoofdpijn of slecht slapen. Stenen, asfalt en gebouwen houden warmte extra goed vast, vooral als er weinig groen in de buurt is.

Wil je ervaren wat een extreme hittegolf voor jou kan betekenen? Beleef het via het interactieve verhaal ‘Ongekend Heet’. Je kruipt in de huid van een bewoner in het jaar 2030, midden in een hittegolf in Eindhoven.

Afbeelding: Mindmap Hitte geeft een overzicht van de gevolgen van extreme hitte in de stad.

Wat doet de provincie aan hittestress?

In Brabant slaan provincie, gemeenten, waterschappen, bedrijven en inwoners de handen ineen. Samen maken we onze omgeving weerbaar tegen hitte. Er gebeurt al een hoop, zo zorgen we voor steeds meer:

• groen in woonwijken en steden, voor natuurlijke schaduw en verkoeling. We zorgen ook voor waterdoorlatende bestrating om regenwater op te vangen én de omgeving koeler te houden,
• schaduwplekken op drukbezochte plekken zoals speeltuinen en sportvelden,
• hitteplannen voor zorginstellingen, zodat kwetsbare mensen beter beschermd zijn,
• en aandacht voor groene en toekomstbestendige bedrijventerreinen.

Daarnaast gaat de provincie Brabantse gemeenten helpen die actieplannen voor hitte gaan maken met de inzet van speciale 'hittecoaches'. Op deze manier werken we samen aan een provincie die beter bestand is tegen extreme hitte en waar het, ook nog in het jaar 2100, prettig leven en werken is.

Wat kan jij doen tegen hittestress?

Gebruik Heat Action Day als aanleiding om zelf in actie te komen – thuis, op je werk of in de wijk. Er zijn simpele manieren waarop jij jouw omgeving groener én koeler kunt maken. Vervang bijvoorbeeld tegels door planten in je tuin, zodat er minder hitte wordt vastgehouden. In dit artikel op het Klimaatportaal Brabant lees je meer tips over het verkoelen van je tuin. Wil je liever samen aan de slag, bijvoorbeeld met buurtgenoten? Organiseer een groene middag in de buurt, leg geveltuinen aan of plan een schaduwrijke lunchwandeling met je collega’s. Laat zien dat hitte ons allemaal raakt, en dat we samen verschil kunnen maken.

Werk je bij de gemeente?

Voor gemeenten biedt Heat Action Day een goed moment om het thema hittestress stevig en permanent op de agenda te zetten. Gemeentelijke ambtenaren kunnen bijvoorbeeld bewustwording creëren met communicatiecampagnes, buurtaanpakken of koeltewandelingen. Maar ook beleidsmatig is actie nodig: zorg ervoor dat hittebeleid is ingebed in ruimtelijke plannen, stel een lokaal hitteplan op en werk samen met zorg- en welzijnsorganisaties om kwetsbare groepen te beschermen. Kijk waar binnen de eigen gemeenteorganisaties, wijkteams of vastgoedafdelingen hittestress kan worden meegenomen in beleid en uitvoering. En sluit je aan bij de andere gemeenten die aan de slag gaan met actieplannen voor hitte, met ondersteuning van de provincie. Gebruik 2 juni als startpunt om structureel werk te maken van een hittebestendige gemeente. Benieuwd naar meer ideeën voor ‘hitte-activiteiten’ in jouw gemeente? Op deze webpagina van Klimaatverbond Nederland vind je meer inspiratie.

6 juni: Dag van de Gezondheid

Hittestress is niet alleen een ruimtelijk of klimatologisch probleem, het is óók een serieus gezondheidsvraagstuk. Daarom is het toepasselijk dat Heat Action Day in dezelfde week valt als de Dag van de Gezondheid, die plaatsvindt op vrijdag 6 juni. De provincie Noord-Brabant organiseert op die dag een bijeenkomst voor gezondheidsprofessionals, in het provinciehuis in ‘s-Hertogenbosch. Tijdens de pauze gaan we in gesprek over hoe klimaatverandering invloed heeft op kwetsbare groepen, geven we aandacht aan het verband tussen hitte en klimaatrechtvaardigheid en leggen we uit hoe klimaatadaptatie in het stedelijk gebied kan bijdragen aan een gezondere leefomgeving.

Meer weten over hittestress? Bekijk het Klimaatportaal

Op het Klimaatportaal Brabant vind je handige hulpmiddelen, praktische tips en inspirerende voorbeelden uit de regio. Denk aan een toolkit voor hitte-aanpak, ideeën voor groene initiatieven of informatie over subsidiemogelijkheden. Ook bieden we vele relevante kaarten over hitte: zo tonen ze onder meer waar de gevoelstemperatuur in Brabant het hoogst is, of waar kwetsbare inwoners zich bevinden.

Bezoek klimaatadaptatiebrabant.nl/hitte voor alles wat je nodig hebt.