Er is al veel aandacht voor klimaatadaptatie, niet alleen in de stad, maar ook daarbuiten, zoals langs rivieren en in natuurgebieden. Maar wat vaak wordt vergeten is het gebied tussen de stad en het platteland: ook wel het peri-urbane gebied genoemd. Terwijl ook daar kansen liggen. Een nieuwe werkwijze kan gemeenten helpen om het peri-urbane gebied klimaatadaptief te maken met natuurlijke oplossingen.

Werkwijze biedt overzicht van opgaven in tussengebied

Deze nieuwe werkwijze heet ‘Klimaatadaptatie met Natuur tussen stad en platteland’. Bureau Stroming en GreenSteps Duurzame Innovatie hebben de werkwijze ontwikkeld, in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). Het doel ervan is om gemeenten en andere partijen te helpen snel een overzicht te krijgen van de belangrijkste ruimtelijke opgaven in dit tussengebied. En om daarna in kaart te brengen welke natuurlijke oplossingen voor klimaatadaptatie er zijn voor dit gebied en met welke andere ruimtelijke opgaven je deze oplossingen kunt combineren.

Verschillende uitdagingen

De ruimte is vaak schaars, waardoor verschillende belangen al snel met elkaar botsen. Ook leidt de manier waarop we onze schaarse ruimte gebruiken tot druk op het bodem- en watersysteem. Daarnaast kun je te maken krijgen met sociale uitdagingen. Belangenorganisaties, bedrijven en bewoners kunnen zich bijvoorbeeld verzetten tegen sommige maatregelen. Deze werkwijze helpt je om dat soort uitdagingen aan te pakken, en begint met de afweging wie de gebiedspartners zijn die deel zullen uitmaken van het proces.

Acht bouwstenen

De gebiedspartners doorlopen daarna een proces dat bestaat uit acht bouwstenen. De identiteit, het verhaal en de kenmerken van een gebied vormen de eerste bouwsteen en daarmee het startpunt. Nadat je alle opgaven in het gebied op een rij hebt gezet, kun je mogelijke oplossingsrichtingen in kaart brengen. Wat is de impact van een oplossingsrichting op klimaatadaptatie en natuur, en met welke andere opgaven kun je deze oplossingsrichting combineren? Door rekening te houden met de impact, belangen en kosten bepaal je uiteindelijk een voorkeursrichting.

Gebiedscanvas en visualisatie

De informatie die je met deze acht bouwstenen verzamelt, verwerk je in een speciaal ontwikkeld gebiedscanvas zodat je alle informatie overzichtelijk bij elkaar hebt. Dan werk je de voorkeursrichting uit in een visualisatie. De visualisatie en het gebiedscanvas kun je in het vervolgproces gebruiken om de ideeën te delen met andere partijen en om een besluit te kunnen nemen.

Werkwijze toegepast in Den Bosch

De werkwijze is toegepast in twee gebiedsprocessen: Dordrecht en Den Bosch. De stad Den Bosch is kwetsbaar voor overstromingen. In workshops zijn de opgaven van dit gebied verkend en de betrokken partijen benoemd. Het gebiedscanvas van Den Bosch geeft een overzicht van de uitdagingen en oplossingsrichtingen voor dit gebied. Maatregelen in het peri-urbane gebied en verder bovenstrooms kunnen helpen om het stedelijk gebied van Den Bosch tegen overstromingen te beschermen.

Training en video in ontwikkeling

Er wordt nu een training van een halve dag ontwikkeld om de werkwijze toegankelijk te maken. Deze training is bedoeld voor beleidsmedewerkers van gemeenten, waterschappen en provincies en voor terreinbeheerders, parkmanagers en projectontwikkelaars. Aan de hand van een praktijkcasus kunnen zij dan met de werkwijze oefenen. Waarschijnlijk is de training in de tweede helft van dit jaar beschikbaar. Ook wordt er een video ontwikkeld. Deze video zal de werkwijze kort toelichten en een beeld geven van natuurlijke oplossingen voor klimaatadaptatie die je in en rondom dorpen en steden kunt inzetten.