Bij de sloop van oude woningen wordt het bouwmateriaal steeds vaker hergebruikt. Maar de planten en bomen in de tuinen bij deze woningen niet: die worden vaak platgewalst. Gelukkig zijn er tegenwoordig Struikrovers die zich inzetten om tuinen te redden. Stichting Struikroven haalt de planten er op tijd uit en geeft ze een tijdelijke plek. Daarna kunnen de nieuwe bewoners de planten weer in de tuin zetten. Dat is niet alleen makkelijk en goedkoop. Tuinen vol planten zijn ook goed voor de biodiversiteit, bieden verkoeling en helpen om wateroverlast tegen te gaan. 

Foto: Stichting Struikroven

Groene tuin goed voor verkoeling en wateropvang

“Groene, volwassen tuinen zorgen voor verkoeling en regenwateropvang,” stelt Bernice Kamphuis, struikrover van beroep. Ze gaan hittestress tegen en houden water vast in de bodem. Bovendien is een tuin vol planten een plek waar veel dieren wonen. Daarom zijn groene tuinen waardevol in de bebouwde omgeving. “Die ecosystemen worden bij de sloop helemaal weggevaagd,” vervolgt ze. “Honderden tuinen in nieuwbouwwijken worden opgeleverd met platgestampt wit zand, bedoeld om te betegelen. Het is heel moeilijk voor mensen in een nieuwbouwhuis om een goede tuin aan te leggen.”

Het was Kamphuis jaren geleden al een doorn in het oog: de buurt in Eindhoven waarin ze woont, werd wijk voor wijk gesloopt en opnieuw opgebouwd. “Bijna alle planten werden vernietigd. We konden er nog net een paar redden. Nu is de wijk stil. Je hoort alleen nog vogels in onze eigen tuin. Het lijken allemaal kleine buurtjes, maar dit is in heel Nederland dagelijks aan de gang. Mensen realiseren zich niet hoe groot het probleem is.” Inmiddels werkt ze als aanvoerder van Stichting Struikroven in heel Nederland samen met een heuse roversbende, gemeentes, projectontwikkelaars, woningcorporaties én buurtbewoners om planten een nieuw leven te geven.

De kracht van een buurt

Wordt er ergens een wijk gesloopt, dan kan een woningcorporatie of ontwikkelaar de struikrovers inzetten om buurtbewoners te mobiliseren om de planten (al dan niet tijdelijk) een andere plek te geven. “We zetten de kracht van de buurt in.” Als huurders hun nieuwe huis betrekken, organiseren de struikrovers soms een plantdag. Geredde planten zijn dan weer beschikbaar voor de nieuwe tuinen. Kamphuis: “We maken het zo laagdrempelig mogelijk voor bewoners. We kijken hoe iedereen kan meedoen. Heb je geen kennis of budget? Geen probleem. Mensen in de nieuwbouwhuizen zijn ontzettend blij met plantdagen waar ze stenen en wit zand laten afvoeren en gratis planten kunnen uitzoeken. Wat we zien is dat bewonersgroepen die hebben geholpen met het struikroven, later ook meer met groen willen doen. Het samen redden van groen verbindt een nieuwe buurt.”

Struikroven wordt mainstream

De komende drie jaar wil Stichting Struikroven in minimaal 40 steden, onder andere in Brabant, lokale struikrovers opleiden en rooftuinen aanleggen. Die mensen worden het aanspreekpunt voor circulair groen per gemeente. Daarnaast wil de stichting het struikroven in wet- en regelgeving laten opnemen zodat het verplicht wordt om planten te redden. “Het zou bij de wet verboden moeten zijn om biodiversiteit te vernietigen als je daar wilt bouwen. Natuurinclusief bouwen moet je niet achteraf doen. Laten we in plaats daarvan vooraf al bekijken wat er te redden valt. En dan niet alleen de zeldzame soorten,” aldus Kamphuis.

Ze stelt dat struikroven enorme kansen biedt voor klimaatadaptatie, gezondheid van bewoners en de leefomgeving van dieren. “Laten we groen de kans geven om in stedelijk gebied volwassen te worden. Het duurt twintig of dertig jaar om bomen en struiken op het niveau te krijgen van vóór de sloop. Wij willen de waarde van groene tuinen laten zien.”

Stérk.Brabant sprak Stichting Struikroven voor de themavideo Circulaire Economie.

Door: Marjolein Bezemer