Door klimaatverandering valt er meer neerslag én vallen er vaker hevigere hoosbuien. Maar hoeveel natter wordt het precies? En waardoor wordt de toename van neerslag veroorzaakt?
Hoeveel natter is het volgens het KNMI?
Volgens KNMI-waarnemingen nam de jaarlijkse neerslag in Nederland van 1910 tot 2013 toe met 26%. De lente, herfst, en vooral de winter zijn natter geworden. De neerslag valt in deze seizoenen langer achter elkaar en over grotere gebieden. De zomer is niet natter geworden, maar zomerse hoosbuien zijn wel heviger geworden en komen vaker voor.
Hoeveel natter wordt het in de toekomst?
In de klimaateffectatlas van Brabant kun je zien dat het aantal zeer natte dagen in de toekomst verder toeneemt. In het huidige klimaat komt een dag met meer dan 25 mm neerslag voor het grootste deel van Brabant gemiddeld een keer per jaar voor. En in een aantal gebieden twee keer per jaar. In 2050 is dit naar verwachting toegenomen tot drie keer per jaar voor bijna de hele provincie. En de KNMI-statistieken in het kaartverhaal ‘Het wordt natter’ van de Klimaateffectatlas laten niet alleen zien dat zomerse hoosbuien vaker zullen voorkomen, maar ook dat ze nog extremer worden. Ook laten ze zien dat de gemiddelde hoeveelheid neerslag in de winter toeneemt. In 2014 viel er bij het weerstation Gilze Rijen bijvoorbeeld gemiddeld 217 millimeter winterneerslag per jaar. In 2085 kan dit oplopen tot gemiddeld 277 millimeter per jaar.
Waardoor neemt de neerslag toe?
De toename van de hoeveelheid neerslag komt vooral door de opwarming van de aarde. Warme lucht kan namelijk meer vocht bevatten. Per graad opwarming neemt de maximale hoeveelheid vocht die de lucht kan bevatten toe met ongeveer 7%. Daarnaast zijn er nog andere veranderingen en processen waardoor de hoeveelheid neerslag in de toekomst toeneemt. Langdurige en grootschalige winterse neerslag kan bij westenwind bijvoorbeeld nog verder dan 7% per graad opwarming toenemen.
Waardoor neemt hevigheid van buien toe?
Kleinere hevige buien volgen niet altijd de 7% toename door luchtvochtigheid. Omdat processen binnen in de wolk ook een belangrijke rol spelen. Bijvoorbeeld het vrijkomen van meer warmte bij het vormen van druppels (condensatie) wanneer er meer vocht in de lucht zit. Dit zorgt ervoor dat bij hevige buien de neerslag veel sterker afhankelijk is van de temperatuur dan de 7% toename, mogelijk zelfs twee of drie keer sterker.
Hoe veranderen hagel- en onweersbuien?
De verwachting is dat hagel- en onweersbuien heviger worden. Dat komt doordat de op- en neergaande bewegingen in de lucht toenemen bij hogere temperaturen en vochtige lucht. Hagelstenen worden daardoor vaker omhoog en omlaag geslingerd, waardoor ze kunnen uitgroeien tot grotere hagelstenen. Of het ook vaker gaat hagelen, is volgens het KNMI nog niet zeker. Grote hagelstenen kunnen veel schade veroorzaken. Wat het effect kan zijn, werd duidelijk op 23 juni 2016. Op verschillende plaatsen in Brabant vielen toen hagelstenen met een doorsnede van 4 tot 6 centimeter. En lokaal vielen er zelfs hagelstenen met een doorsnede van 7 tot 10 centimeter. Kassen van (glas)tuinbouwbedrijven werden hierdoor zwaar beschadigd. Volgens de Klimaatmonitor is 23 juni 2016 de dag met de grootste weerschade vanaf 2007. Met een totaalschade van 483 miljoen euro.
